KEMAL GÖZLER'İN WEB SİTESİ

www.kemalgozler.com

 

Bela Slatina Tarihi

(History of Bjala Slatina, Byala Slatina,

История на Бяла Слатина)

 

 

Kemal Gözler

 

---

Günümüzde Yeniçiftlik (Çanakkale Biga), Hasanbey (Balıkesir Gönen), Beylikahır/Beylikova (Eskişehir), Uzunburun (Eskişehir, Beylikova), Şalgamlı (Tekirdağ Hayrabolu) belde ve köylerinde yaşayan Pomakların ataları Bulgaristan'ın Vratsa İlinin Bela Slatina   kasabasından (o zamanlar köyünden) gelmektedir.

NOT: Biga Çeşmealtı köyü de pek muhtemelen Belaslatina'dan veya Belaslatina'ya yakın bir köyden gelmektedir. Bununla birlikte Çeşmealtı köyünden oturanlar kendilerinin "Orhaniye" diye bir köyden geldiklerini söylerler. Ancak Lofça Pomak köyleri arasında Orhaniye diye bir köy yoktur. Muhtemelen Orhaniye, bu insanların Bulgaristan'dan geldiği köyün değil, Çeşmealtı'nın eski adıdır.

---

 

Belaslatina bugün Kuzey Batı Bulgaristan’da Vratsa (İvraça) iline bağlı, 16068 nüfuslu bir ilçe merkezidir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Belaslatina’nın koordinatları şöyledir: Latitude DMS (Enlem): 43° 28' 0N ; Longtitude DMS (Boylam): 23° 55' 60E; Belaslatina’nın rakımı (yüksekliği, altitude) 99 metredir (Kaynak:  http://www.calle.com)

Belaslatina, “bela” ve “slatina” kelimelerin bir araya gelmesinden oluşmuş birleşik bir isimdir. “Bela” Pomakça/Bulgarca “beyaz” demektir. “Slatina” ise eski Bulgarca’da “bataklık” demekmiş[1]. Dolayısıyla “Belaslatina”, kelime olarak, “Beyaz Bataklık” anlamına gelmektedir.

1873 yılında, Belaslatina’da 100’ü Müslüman ve 181’i Bulgar olmak üzere toplam 281 hane yaşıyordu. Yani Belaslatina tahminen 1500-1600 nüfuslu büyükçe bir köydü.

1870'li yıllarda Belaslatina, başkenti Rusçuk olan Tuna Vilayetine bağlı Rahva (Rahova) kazasına bağlıydı. Daha önceki yıllarda Belaslatina, İvraça (Vraça) kazasına da bağlı olmuştur.

Belaslatina Tuna nehrinin 30 km kadar güneyindedir. Plevne’nin tam batısındadır. Plevne’ye karayoluyla 58 km uzaklıktadır. Lofça’nın kuzey batısında yer almaktadır. Lofça’ya 100 km kadar uzaktır. Bulgaristan’daki tek atom santralinin bulunduğu Kozluduy’a 40 km kadar uzaklıktadır. Belaslatina Romanya sınırına 30 km, Sırp sınırına 80 km kadar uzaklıktadır. Belaslatina, bizim dedelerimizin geldiği Türkiye’ye en uzak yerdir. Belaslatina Edirne’ye 400-420 km kadar uzaklıktadır. Belaslatina’nın daha batısında ve daha kuzeyinde Pomak veya Türk köyü bulunmamaktadır. Belaslatina Bulgaristan'daki en kuzey batıdaki Müslüman köyüdür.

Belaslatina, Kneja (İsmailpınar), Brenitsa, Tırnık, Popitsa, Bırkaçevo, Sokolare, Boravan, Dobrelovo, Tırnava, Galiçe köylerine komşudur.

Belaslatina Balkan dağlarının kuzeyinde Tuna Nehri ovasında bulunmaktadır. Belaslatina Tuna nehrinin 30 km kadar güneyindedir. Bulunduğu yer hafif meyilli, ovaya yakın düzlük bir arazidir. Biga ovası gibi tam düz değildir. Bizim meradaki arazi gibi hafif meyillidir. Köyün yanında bir 40-50 metre yüksekliğinde bir de tepe vardır. Belaslatina içinden Skıt (Iskıt, İskat) isimli bir çay geçmekte ve Tuna nehrine dökülmektedir. Belaslatina 20-25 km kadar doğusundan da yine Tuna’ya dökülen İskır (İskar, Skar) nehri geçmektedir[3]. Belaslatina bol yağış alan yeşillik bir yerdir. 

Belaslatina Tarihi.- Şimdi Belaslatina tarihini görelim:

1479.- Belaslatina’nın ne zaman kurulduğu bilinmemektedir. 1400’ler-den daha eski bir tarihte kurulmuş olma ihtimali vardır. 1479 yılında Osmanlıların tuttuğu bir tahrir defterinde[5] Belaslatina köyü kaydedilmiştir. Bu deftere göre, Belaslatina köyü Nigbolu sancağının İvraça nahiyesine bağlıdır. Belaslatina’da 20 hane vardır ve hepsi Hristiyandır ve Belaslatina köyü İvraça zeameti olarak görünmektedir. Bu köyün zaiminin, yani köylünün vergisini verdiği zeamet sahibi kişinin adı Mahmud Çelebidir.

1516.- 1516 yılında tutulan ve İstanbul’da Başbakanlık Osmanlı Arşivinde saklanan 11 numaralı Maliyeden Müdevver bir defterde bulunan kayda göre Belaslatina’da 47 hane, 20 bekar erkek (mücerred) ve 3 dul kadın (bive) sayılmıştır[6]. Hepsi de Hristiyandır. Bunların 1516 yılında Belaslatina’nın Behram Bey isimli bir tımarlı sipahiye toplam 4390 akçe vergi ödediği anlaşılmaktadır.

1545.- 1545 yılında tutulan ve Başbakanlık Osmanlı Arşivinde saklanan 452 numaralı Tapu Defterine göre ise Belaslatina’da, hepsi Hristiyan, 113 hane, 11 bekar erkek, ve 11 dul kadın vardır[7]. Aşağıya bu defterin fotokopisini koyuyoruz. Belaslatina yine Niğbolu Livasına tâbi olan İvraça nahiyesine bağlıdır. 1545 yılında Belaslatina tımar veya zeamet değil, hassa-i Padişahtır. Yani vergisini doğrudan doğruya padişaha vermektedir. O yıl toplam 10161 akçe vergi ödedikleri yazılıdır.

Fotokopi 1: 1545 Yılında Belaslatina Köyü
(Kaynak: Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Tapu Defteri, nº 452, s.86)

(Belgeyi daha büyük görmek için burasını tıklayınız).

 

1579.- 1579 yılından kalan ve Ankara’da Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünün Kuyud-ı Kadime dairesinde saklanan 58 numaralı Defter-i Mufassal-i Liva-i Niğbolu ismini taşıyan defterin 117’nci sayfasında Belaslatina’nın kaydı bulunmaktadır. Bu köyde göre, Belaslatina 3 Müslüman hane, 174 hristiyan hane ve 131 hristiyan bekar erkek vardır[8]. Aynı kayda İstanbul’da Başbakanlık Osmanlı Arşivinde bulunan 718 numaralı Tapu Defterinin 118’inci sayfasında da buluyoruz. Bu defterin Müslüman haneleri gösteren kısmının fotokopisi aşağıdadır. O yıl 18150 akçe vergi ödedikleri not edilmiştir. Böylece Belaslatina ilk Müslümanların 1579 yılında üç hane olarak ortaya çıktığını biliyoruz. Belaslatina’daki ilk üç Müslüman hanenin reislerinin isimleri Yusuf (?)[9] oğlu Hasan, Yusuf (?) oğlu Sefer (?)[10] ve Abdullah oğlu Kayalı(?)’dır[11]. Bu Hasan, Sefer (?) ve Kayalı (?) isimli kişiler, muhtemelen köyümüzdeki Belaslatina’dan gelmiş Pomakların en eski atalarıdır. Ne var ki, bu Hasan, Sefer (?) ve Kayalı(?)’nın Belaslatina’ya nereden geldiğini bilmiyoruz. Bildiğimiz tek şey, bu Hasan, Sefer ve Kayalı (?)’nın Belaslatina’ya 1545 ilâ 1579 yılları arasında geldiğidir.

 

 Fotokopi 2: 1579 Yılında Belaslatina’daki Müslümanlar
(Kaynak: Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Tapu Defteri, nº 718, s.117)

Nahiye——————————i 

Rahva                der Liva-i Niğbolu

 

Hassa-i ————————i

Padişah-ı âlem-penah hullide hılafetühü

 

Karye————————————————————i

 Belaslatina            tâbi-i Rahva           an havas-ı Hümayun

 

Hasan Yusuf(?)	Sefer (?) Yusuf (?)	Kayalı (?) Abdullah	Gebran-ı Kariye-i Mezbur
(Hristiyan hanelerin isimleri)
	Hane-i Muslim 3	Hane-i Gebran 174	Mücerred     134
Hasıl————————————————22260

 

1845.- Belaslatina’nın 1600, 1700’lerde tutulmuş bir kaydını bulamadık. 1800’lerde ise Belaslatina’ya ilişkin iki kayıt bulduk. 1845 yılında tutulan Belaslatina’da nüfus, hayvan ve tarla sayımı yapılmıştır. Bu sayımın verileri, adına Temettüat Defteri denilen bir defterde kaydedilmiştir. Bu defter, İstanbul’da Başbakanlık Osmanlı Arşivi saklanan 15746 numaralı Temettüat Defteridir. Bu defterden, 1845 yılında Belaslatina’da 105 hane Müslüman ve 77 hane Bulgar yaşadığı anlaşılmaktadır. Bu defterde her haneye bir hane numarası verilmiş ve her hanenin reisinin, sahip olduğu tarla, öküz, sağmal inek, kara sığır ve manda, at, hergele, merkep, koyun ve keçi adedi ve bunlardan elde ettikleri senevi hasılat ve o ailenin senevi toplam temettüatı (geliri) belirtilmiştir.

1845 yılında Belaslatina’daki hane numaraları ve reislerinin baba isimleriyle birlikte isimleri şunlardır:

Tablo 3: 1845 Yılı Belaslatina’daki Müslüman Hane Reisleri Listesi
(Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Temettüat Defteri, nº 15746)

Hane no. Hane Reisinin İsmi	Hane no. Hane Reisinin İsmi	Hane no. Hane Reisinin İsmi
1. Kadri oğlu Süleyman 2. İbrahim oğlu Hüseyin 3. Hasan oğlu Hüseyin 4. Ali oğlu Hasan 5. Hüseyin oğlu Mehmet 6. Halil oğlu Hasan 7. Halil oğlu Mehmet 8. Hasan oğlu Süleyman 9. Mehmet oğlu Hasan 10. Süleyman oğlu Süleyman 11. Mahmut oğlu Ali 12. Ali oğlu İbrahim 13. Hüseyin oğlu Hamza 14. Hasan oğlu Rüstem 15. Hasan oğlu Mehmet 16. Hasan oğlu Halil 17. Mustafa oğlu Hüseyin 18. Mehmet oğlu Mahmud 19. Osman oğlu Mahmut 20. Ali oğlu Halil 21. Ali oğlu Mehmet 22. Ali oğlu Osman 23. Kadri oğlu Osman 24. Süleyman oğlu Hasan 25. Hasan oğlu Halil 26. Hasan oğlu Kadri 27. Hüseyin oğlu Hasan 28. Ali oğlu Halil 29. Ali oğlu Osman 30. Ali oğlu Mahmut 31. Kadri oğlu Hüseyin 32. Alaz (?) oğlu Hüseyin 33. Hasan oğlu İbrahim 34. Hüseyin oğlu Hasan 35. Mustafa oğlu Süleyman	36. Kadri oğlu Mustafa 37. Halil oğlu Hasan 38. Salih oğlu Halil 39. Selim oğlu Ahmet 40. Bekir oğlu Hasan 41. Mustafa oğlu Mehmet 42. Hüseyin oğlu Süleyman 43. Hüseyin oğlu Yakub 44. Hüseyin oğlu Mehmet 45. Halil oğlu Mustafa 46. Abdullah oğlu Ahmet 47. Hüseyin oğlu Mustafa 48. Ahmet oğlu Bekir 49. Abdi oğlu Bekir 50. Ahmet oğlu Mehmet 51. Mustafa oğlu Ali 52. Ali oğlu Hüseyin 53. Halil oğlu Ali 54. Halil oğlu Süleyman 55. Hüseyin oğlu Ali 56. Salih oğlu Bayram 57. Mustafa oğlu Mahmut 58. Mustafa oğlu Ali 59. Mustafa oğlu Hüseyin 60. Halil oğlu Hüseyin 61. Hüseyin oğlu Mehmet 62. Hüseyin oğlu Kadri 63. Ali oğlu Süleyman 64. Salih oğlu Abdi 65. Hasan oğlu Osman 66. Süleyman oğlu Ali 67. İsmail oğlu Mehmet 68. Süleyman oğlu Ali 69. Süleyman oğlu Halil 70. Ali oğlu Mu...?	71. Hasan oğlu Hüseyin 72. Yakup oğlu Veli 73. Yakup oğlu Ali 74. Mehmet oğlu Hasan 75. Osman oğlu Ali 76. Mehmet oğlu Ahmet 77. Kadri oğlu Hüseyin 78. Mehmet oğlu İbrahim 79. Mehmet oğlu Hüseyin 80. Ramadan oğlu Hasan 81. Ahmet oğlu Mehmet 81b. Mestan oğlu Hasan 82. Hasan oğlu Murat 83. Hüseyin oğlu Hasan 84 Hasan oğlu Hüseyin 85. Mahmut oğlu Murat (?) 86. Abdi oğlu Hasan oğlu 87. Halil oğlu Mehmet 88. İsmail oğlu Hüseyin 89. Mehmet oğlu Hüseyin 90. Ali oğlu İbrahim 91. Osman oğlu Mehmet 92. Halil oğlu Ali 93. Halil oğlu Mehmet 94. Osman oğlu İsmail 95. Süleyman oğlu Halil 96. İsmail oğlu Mehmet 97. İsmail oğlu Osman 98. İsmail oğlu Ali 99. Mehmet oğlu Mustafa 100. Hüseyin oğlu Mustafa 101. Halil oğlu Abdi 102. Halil oğlu Mehmet 103. Hüseyin oğlu Kadri 104. Ali oğlu Hasan 105. Hüseyin oğlu Hasan

 

Yukarıda isimleri yazılı kişiler, 1878'den sonra Belaslatina’dan Biga Yeniçiftlik, Gönen Hasanbey, Eskişehir Beylikahır/Beylikova, Beylikova Uzunburun, Tekirdağ Hayrabolu Şalgamlı belde ve köylerine göç eden Pomakların babaları veya dedeleridir. 1877-78 Osmanlı Rus Harbinden sonra Türkiyeye göç eden ilk Pomakların doğum tarihleri 1250 ilâ 1300 (yani 1834 ilâ 1884) arasında değişmektedir. Bu kişiler 1834-1884 yılları arasında doğduklarına göre, 1845 yılında tutulan temettüat defterinde, bu kişilerin babaları veya dedeleri kayıtlıdır.

Bir Örnek: Biga Yeniçiftlik Köyünde Ağa soyisimli ailenin kurucusu Belaslatina doğumlu 1253 (1837) doğumlu İsmail’dir. Köy kütüğüne göre İsmail’in babasının adı Rüstem’dir. Bu Rüstem 1837 yılında Belaslatina’da çocuk yaptığına göre 1845 yılında yapılan temettüat sayımında aile reisi olarak sayılmış olmalıdır. Gerçekten de 15746 sayılı 1845 tarihli Belaslatina Temettüat Defterine baktığımızda, bu defterin 48’inci sayfasında Hane no: 14’te Rüstem isimli biri kaydedilmiştir[12]. İşte bu Rüstem, pek muhtemelen, köyümüzde İsmail Ağa’nın dedesinin dedesidir.

1845 tarihli Temettüat Defterinde kayıtlı kişiler, Yeniçiftlik, Çeşmealtı ve Hasanbey'deki ilk Pomakların babaları veya dedeleridir. Ancak kim kimin babası veya dedesi olduğunu saptayamadık. Çünkü aynı isimli birden çok kimse var. Örneğin Yeniçiftlik köy kütüğüne göre 1250, yani 1834 doğumlu olan Kör Ramadan’ın babasının adı Mehmet imiş. 1834 yılında çocuk sahibi olan bu Mehmet 1845 yılında 10 yaşında çocuk sahibi olduğuna göre, muhtemelen 30-40 yaşlarındaydı ve dolayısıyla hane reisi olarak 1845 yılında tutulan Belaslatina Temettüat Defterinde kaydedilmişti. Ne var ki 1845 Temettüat Defterinde, Mehmet isimli birden fazla kişi vardır: Hüseyin oğlu Mehmet, Halil oğlu Mehmet, Hasan oğlu Mehmet, Ali oğlu Mehmet, Mustafa oğlu Mehmet, Ahmet oğlu Mehmet, İsmail oğlu Mehmet, Osman oğlu Mehmet[13]. Bu kişilerden birisi Kör Ramadan’ın babasıdır. Ancak hangisinin o olduğunu bilmek mümkün değildir.

Diğer bir örnek Yeniçftlikte Ağaoğlu soyadlı ailenin kurucusu 1261 (1845) doğumlu Mustafa’dır. Mustafa’nın babası Halil’dir. Bu Halil, 1845 yılında çocuk sahibi olduğuna göre 1845 yılında yapılan temettüat sayımında aile reisi olarak kaydedilmesi gerekir. Gerçekten de 1845 Temettüat Defterinde birden fazla Halil isimli kişi vardır: Hasan oğlu Halil, Ali oğlu Halil, Salih oğlu Halil, Süleyman oğlu Halil[14]. Bunlardan biri, köyümüze ilk gelen Ağaoğullarından Mustafa’nın babasıdır. Ama hangisi odur bunu tam olarak bilemiyoruz.

1845 defterine baktığımızda ortalama bir ailenin şunlara sahip olduğunu görüyoruz.

Fotokopi 3: 1845 Yılında Belaslatinalı Mehmet Oğlu Hasan’ın Malvarlığı

(Kaynak: Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Temettüat Defteri,
 nº 15746, s.44).

1845 yılı Belaslatina Temettüat Defterinin 44’üncü sayfasında 9 numaralı hane olarak kaydedilen ve yukarıda fotokopisini koyduğumuz Mehmet oğlu Hasan’ın sahip olduğu mal varlığı şöyledir[15]: 3 kıta ve 25 dönüm tarla[16] ve 1 kıta ve 5 dönüm çayır, 2 adet öküz, 2 adet sağmal inek, 2 adet sağılmayan inek, 2 iki adet kara sığır, 1 adet sağmal manda, 1 adet sağmal olmayan (huluz?) manda, 25 adet sağmal koyun, 20 erkek ve sağıl-mayan koyun ve 4 adet kısrak ve 2 adet ne olduğunu okuyamadığımız bir hayana sahiptir. Mehmet oğlu Ha san’ın 1345 yılında 85 kile buğday (hınta), 120 kile arpa (şaar) ve 50 kile kukuruz (mısır) ürettiği yazılmıştır. Bir “kile”nin, 25 kg geldiği varsayılırsa[17], Mehmet oğlu Hasan 2125 kg buğday ve 3000 kg arpa ve 1250 kg mısır üretmiştir. Mehmet oğlu Hasan’ın sahip olduğu hayvanlardan ve ürettiği ürünlerden 1345 yılında senevi (yani yıllık olarak) 1203 kuruş temettüat (gelir) elde ettiği hesaplanmış ve bundan toplam 117 kuruş vergi alınmıştır.

1845 tarihli ve 15746 sayılı Belaslatina Temettüat Defteri incelendiğinde Belaslatina’daki ortalama bir ailenin, 20 ilâ 40 dönüm arasında değişen bir araziye sahip olduğu, ve bu arazi üzerinde üç çeşit ürün yetiştirildiği anlaşılmaktadır. Temettüat defterine göre en çok yetiştirilen ürün kukuruz, yani mısırdır. İkinci sırada buğday, üçüncü sırada arpa gelmektedir. Ortalama bir aile 150-160 kile kadar mısır, 70-80 kile kadar buğday, 40-50 kile kadar arpa üretmektedir. Diğer yandan temettüat defterine göre, Belaslatina’da ortalama bir ailenin bir çift tane öküze, 2-3 tane ineğe, 2 tane mandaya ve 20-30 tane koyuna sahip olduğu anlaşılmaktadır. Bazı ailelerin ayrıca birkaç tane kısrağa sahip oldukları da görülmektedir. Şüphesiz sayılara göre daha zengin aileler olduğu gibi, daha fakir aileler de vardı. Yukarıdaki miktarlar ortalama bir aile için verilmiştir. Bununla birlikte, 1845 Temettüat Defterinin incelenmesinde köyün içinde zenginlik, fakirlik bakımından pek bir fark olmadığı anlaşılmaktadır. En fakirlerin dahi, 15-20 dönüm tarlaya, bir çift öküze, bir iki ineğe, birkaç koyuna sahip olduğu görülmektedir.

Belaslatina 1845 yılında en çok gelir elde eden kişi Ali oğlu Hüseyin’dir. Belaslatina Temettüat Defterinin 52’nci sayfasında 55 numaralı hane olarak kaydedilen Ali oğlu Hüseyin’in sahip olduğu şeyler şunlardır: 3 parçadan oluşan 30 dönüm tarla ve bir parçadan oluşan 11 dönüm çayır, 2 adet öküz, 2 adet sağmal inek, 1 adet kara sığır, 2 tane sağmal manda, 70 adet sağmal koyun, 40 adet erkek ve sağılmayan koyun ve 15 adet ne olduğunu okuyamadığımız hayvan. Ali oğlu Hüseyin’in 1845 yılında 150 kile buğday (hınta), 100 kile arpa (şaar) ve 200 kile kukuruz (mısır) ürettiği yazılmıştır. Bir “kile”nin, 25 kg geldiği varsayılırsa, Ali oğlu Hüseyin’in 3.750 kg buğday ve 2500 kg arpa ve 5000 kg mısır üretmiştir. Ali oğlu Hüseyin’in 1845 yılında 2510 kuruş temettüat (gelir) elde ettiği hesaplanmış ve bundan 110 kuruş vergi alınmıştır.

Temettüat defteri incelendiğinde Belaslatina’daki dedelerimizin, çiftçiliğin yanında hayvancılık yaptıklarını, inek, manda ve koyun beslediklerini görüyoruz. Dedelerimiz çiftçilik olarak, mısır, buğday ve arpa ektikleri anlaşılmaktadır. Şurası ilginçtir ki, Belaslatina’daki Pomak dedelerimiz, buğdaydan çok mısır (kukuruz) yetiştirmişlerdir. Belaslatina toprakları mısır yetiştirmeye çok müsaittir. Gerçekten de köyümüzün yaşlıları, yukarıda belirttiğimiz gibi, dedelerinin kendilerine, Belaslatina’dayken mısır ektiklerini, mısırların çok uzun olduklarını, anlattıklarını hatırlamaktadırlar.

 

1873.- Belaslatina’ya ilişkin sahip olduğumuz son kaynak, 1873 yılında yapılmış nüfus ve hayvan sayımıdır. Bu sayım sonuçları hicri 1290 (yani yani miladi 1873) senesinde Rusçuk Vilayet Matbaasında basılmış olan Salname-i Vilayet-i Tuna, yani Tuna Vilayet Salnamesi isimli bir kitapta 182 ve 183’üncü sayfalarında yayınlanmıştır[18].

Bu Salnamaye göre, Belaslatina yine önceden olduğu gibi Rahova kazasına bağlıdır. Belaslatina’da 1873 yılında 100 Müslüman hane ve 181 Bulgar aile sayılmıştır. Oysa bundan 28 yıl önce, yani 1845 yılında yapılan sayıma göre Belaslatina’da 105 Müslüman ve 77 Bulgar aile sayılmıştı. Yani Bulgarlar 28 yılda nüfuslarını iki buçuk kat arttırırken Pomak nüfusu beş aile düşmüştür. Diğer bir ifadeyle, 1845 yılında Belaslatina'da Pomaklar çoğunluk iken, 1873’te azınlık durumuna düşmüştür. Anlaşılan o ki, 1800’lü yıllarda Belaslatina’da Bulgarlar çok çocuk yaparken, bizim Dedelerimiz ya az çocuk yapmışlar, ya da dedelerimizin yaptıkları çocuklar, savaşlarda ölmüşlerdir.

1873 yılında tutulan Salnameye göre Belaslatina’da 32’si sağmal, 270’si koşu olmak üzere toplam 302 manda, 211’i sağmal, 74’ü koşu olmak üzere toplam 285 tane kara sığır, 120’si kısrak ve 320’si binek olmak üzere toplam 440 tane hergele, yani at, 6420 koyun, 21 merkep, yani eşek ve 312 canvar yani domuz vardır. Bu domuzlar Belaslatina’daki Bulgarlara aittir. Salnameye göre Belaslatina’da keçi yoktur. Bu hayvanlar tüm köyde bulunan hayvanlardır. Bunların kaçının Pomaklara, kaçının Bulgarlara ait olduğunu bilmiyoruz. Ancak köyde Pomak ve Bulgar karışık 281 aile olduğuna göre, aile başına ortalama 1 manda, 1 inek, 2 beygir, 23 koyun düşmektedir.

Burada bir iki noktanın altını çizmek isteriz. 1873 yılında Belaslatina 302 tane sağmal, 270 tane de koşum mandası sayılmıştır. Buradan şunu tahmin edebiliriz ki, Belaslatinalı Pomaklar inek veya öküz değil, çoğunlukla manda koşuyorlar ve tarlalarını inekle veya öküzle değil, çoğunlukla mandayla sürüyorlardı. İkinci olarak Belaslatina’da 1873 yılında 440 tane hergele, yani beygir vardı. Bu da Belaslatina’daki Pomakların torunlarına anlattıkları gibi[19] at yetiştiriciliği ve ticareti yaptıklarını göstermektedir.

93 Harbi diye bilinen Osmanlı-Rus Savaşının 1877 yılında başlamasına kadar Belaslatina’daki Pomakların mutlu bir yaşantısının olduğunu söyleyebiliriz. Şüphesiz Pomakların çoğunluğu zengin insanlar değillerdi. Ama her birinin en azından, 30-40 dönüm tarlası, bir çift öküzü, birkaç mandası, birkaç ineği, 10-15 koyunu, bir iki atı vardı. Tarlalarından kendileri için ortalama 100 kile kadar mısır, 70 kile kadar buğday, hayvanları için 50 kile kadar arpa çıkarıyor; hayvanlarının eti ve sütüyle rahat bir şekilde geçiniyorlardı.

 

 

---

Yukarıdaki bilgiler Necdet Zeki Gezer ve Kemal Gözler, Yeniçiftlik Beldesi: Tarihi, Ekonomisi, Sosyal ve Kültürel Yapısı, Bursa, Ekin Kitabevi Yayınları, 2003,s.19-31'den uyarlanarak alınmıştır.  Kitabın tam metnini PDF formatında okumak için burasını tıklayınız.

 (c) Kemal Gözler. tüm hakları saklıdır. İzinsiz başka yerlerde yayınlanamaz.

 

 

---

Bir ÜSt Sayfa: http://www.kemalgozler.com/belaslatina.htm

Ana Sayfa: www.kemalgozler.com

Editör: Kemal Gözler

Konuluş Tarihi: 4.6.2010